Thức ăn chăn nuôi trong tiếng Anh gọi là “Animal feed,” chính là những sản phẩm thức ăn và nông sản sạch được bổ sung cho vật nuôi thông qua cách ăn uống trực tiếp hoặc thông qua môi trường nước đối với thủy, hải sản.
Thức ăn chăn nuôi có thể có dạng tươi sống, đã qua xử lý hoặc thực phẩm chức năng, và được bổ sung cho vật nuôi theo từng giai đoạn để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển tốt nhất.
Thức ăn chăn nuôi tự nhiên:
Thức ăn chăn nuôi tự nhiên là dạng thức ăn được nhiều hộ chăn nuôi sử dụng nhất vì nguồn thức ăn luôn có sẵn và dồi dào từ tự nhiên. Thức ăn chăn nuôi tự nhiên giúp tiết kiệm chi phí sản xuất và được chia thành 3 nhóm chính: thức ăn từ thực vật, thức ăn từ động vật và thức ăn vi sinh vật.
Thức ăn từ thực vật:
Được lấy và tận dụng từ tự nhiên, có thể tìm kiếm trong khu vực chăn nuôi của vật nuôi. Nông dân và chủ hộ cũng có thể tự trồng thực vật để cung cấp dinh dưỡng cho vật nuôi.
Thức ăn xanh: Bao gồm các loại cây cỏ tự nhiên và rau trồng như cỏ voi, cỏ mỹ, bèo, rau muống, …
Thức ăn thô khô: Là các nguồn thức ăn chăn nuôi tận dụng từ sản phẩm khô dư thừa trong nông nghiệp như rơm phơi khô, bã dừa, thân ngô,…
Thức ăn ủ xanh, ủ chua: Bao gồm các loại thức ăn được ủ chua, ủ xanh bằng men vi sinh lên men từ rau. Sau 2-3 ngày ủ men, thức ăn sẽ được dùng cho vật nuôi.
Thức ăn từ thực vật
Thức ăn từ động vật:
Thường được sử dụng trong chăn nuôi thủy, hải sản, bao gồm các loài động vật nhỏ như tôm, tép, cá tạp,… có giá trị kinh tế thấp sẽ được tận dụng làm thức ăn cho cá, giúp tăng doanh thu cho loài vật mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Thức ăn vi sinh vật:
Là nguồn thức ăn dồi dào có sẵn trong tự nhiên, có kích thước siêu nhỏ, thích hợp trong môi trường nước cho chăn nuôi thủy, hải sản.
Thức ăn chăn nuôi tự chế:
Đối với các hộ gia đình chăn nuôi có mức tài chính lớn, có thể sử dụng thức ăn chăn nuôi tự chế bằng cách phối trộn các loại thức ăn tự nhiên và thức ăn thô xanh với nhau. Công thức pha trộn thức ăn tự chế thường không cố định, có thể thay đổi “thực đơn” ăn cho vật nuôi bằng cách phối trộn khác nhau để đảm bảo đủ dinh dưỡng.
Thức ăn từ vi sinh vật
Nhóm thức ăn tự chế được phân chia thành các nhóm dinh dưỡng sau:
Nhóm thức ăn giàu năng lượng: Bao gồm các thức ăn và thực phẩm giàu tinh bột như gạo, cám gạo, lúa mì, ngô,… các loại củ như sắn, khoai lang, giong giềng, củ từ,… Thức ăn giàu đạm từ thực vật như lạc, đậu tương, hạt dầu, vừng,… hoặc từ nguồn gốc động vật như cá, giun, tôm, bột tôm, bột cá,… Ngoài ra, thức ăn cũng giàu khoáng chất như vỏ ốc, vỏ tôm, vỏ cua, bột xương,… và giàu vitamin từ rau củ có nhiều vitamin A, E, K, B, C,…
Nhóm giàu khoáng chất: Bao gồm các loại vitamin công nghiệp và các hỗn hợp vitamin, cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi, hỗ trợ tăng trọng, phòng và chữa các bệnh thiếu dưỡng chất ở vật nuôi, nâng cao sức đề kháng, hạn chế bệnh tật.
Thức ăn chăn nuôi công nghiệp:
Thức ăn công nghiệp là thức ăn vật nuôi được các chuyên gia nghiên cứu và sản xuất để cung cấp dinh dưỡng đầy đủ như chất béo, chất đạm, vitamin, chất xơ, khoáng chất,…
Ưu và nhược điểm của thức ăn chăn nuôi công nghiệp như sau:
Ưu điểm:
Thức ăn công nghiệp giúp tăng tốc độ tiêu hóa của vật nuôi.
Bảo vệ đường ruột và hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch.
Cải thiện hiệu suất chăn nuôi và giúp tiết kiệm chi phí.
Nhược điểm:
Giá thành thức ăn công nghiệp cao hơn so với thức ăn tự chế.
Không cần thực hiện quy trình trồng trọt, chế biến hoặc pha trộn thức ăn, giúp tiết kiệm thời gian và nhân công, nhưng cũng dễ dàng mua phải thức ăn giả từ các đơn vị không uy tín.
Để đạt hiệu quả kinh tế cao và tiết kiệm chi phí thức ăn chăn nuôi, các hộ gia đình cần lựa chọn thức ăn chăn nuôi phù hợp, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng và hạn chế tối đa các bệnh tật cho vật nuôi.
