Hướng dẫn cách ủ lá mì (sắn) làm thức ăn trong chăn nuôi

Ngọn và lá mì (còn được gọi là cây sắn ở miền bắc) chứa một lượng protein phong phú, khoảng 18-20% chất khô, gấp đôi lượng đạm có trong ngô hạt, tạo thành một nguồn thức ăn dinh dưỡng tốt cho chăn nuôi và vỗ béo gia súc. Tuy nhiên, không thể cho ăn trực tiếp do lá mì (sắn) chứa nhiều độc tố cyanoglucosid có thể gây ngộ độc.

Một kinh nghiệm phổ biến để tận dụng ngọn và lá mì (sắn) là ủ chúng để loại bỏ hoàn toàn các độc tố, tạo ra một loại thức ăn giàu dinh dưỡng và dự trữ lâu dài dùng trong chăn nuôi gia súc, đặc biệt trong những tháng mùa đông khi thiếu thức ăn xanh và tinh.

Thu hái ngọn và lá mì và phơi khô cho đến khi độ ẩm còn 65-70%.

Cắt ngắn ngọn và lá thành miếng nhỏ (khoảng 3-5cm) và trộn với rỉ mật (2-4%) và muối ăn (0,2-0,4%). Nếu không có rỉ mật, có thể dùng bột mì, bột ngô hoặc cám gạo để thay thế với tỷ lệ cao hơn (4-6%).

Trong trường hợp sử dụng rỉ mật, có thể tưới đều vào đống lá bằng vòi phun hoặc pha trong bình ô doa; còn khi sử dụng bột thì trộn đều với lá sắn trước khi ủ trong các silo.

Sử dụng các silo (ống tròn rỗng, đường kính khoảng 1,2-1,4m, cao 1,3-1,4m, làm bằng nhiều loại vật liệu như bê tông, gỗ, tôn sắt…) để ủ lá sắn. Nếu không có silo, có thể đào hố đất, xây bể xi măng hoặc dùng các bao nilon chắc chắn để nén ủ.

Dùng nilon để lót đáy và xung quanh silo trước khi cho hỗn hợp lá sắn và chất phụ gia gây lên men vào ủ. Sau mỗi lớp lá sắn dày khoảng 10-15cm, dùng đầm hoặc chân để nén chặt lá sắn xuống cho đến khi silo đầy. Sau cùng, dùng nilon đậy kín và lấp 1 lớp đất dày 20-30cm (nén chặt) lên trên, tạo mái che để bảo vệ khỏi mưa nắng.

Ủ lá mì trong silo từ 30-45 ngày, sau đó có thể lấy ra cho gia súc ăn dần. Nếu không có nhu cầu sử dụng ngay, sản phẩm này có thể được bảo quản dự trữ từ 5-7 tháng.

Kết quả của quá trình ủ này sẽ là một sản phẩm chất lượng, có mùi thơm dễ chịu, màu vàng hấp dẫn và được trâu bò rất ưa thích, có thể cho gia súc ăn với khối lượng 6-8kg/con/ngày.