Đậu nành còn gọi là đậu tương, là loại cây trồng phổ biến với giá trị kinh tế cao. Đậu nành được sử dụng làm thực phẩm cho con người và động vật, cũng như làm phân bón hữu cơ cho đất. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách trồng đậu nành mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Cây đậu nành là một loại cây leo, thuộc họ đậu. Nó được trồng rộng rãi ở các vùng đất nhiệt đới và có nguồn gốc từ Đông Á. Cây này có thân màu xanh hoặc tím, cao từ 50cm đến 150cm và có rễ cọc giúp hấp thụ chất đạm.
Lá của cây đậu nành thay đổi theo giai đoạn phát triển, từ lá mầm, lá đơn đến lá kép. Hoa mọc thành từng chùm, mỗi chùm có từ 7 đến 8 bông hoa, có màu tím và trắng. Mỗi chùm hoa chứa từ 2 đến 20 quả, trung bình có khoảng 400 quả trên mỗi cây.
Quả đậu nành có màu sắc đa dạng như nâu, đen, xanh hoặc vàng, có lông tơ mỏng và mọc thành từng cụm từ 2 đến 5 quả. Hạt đậu tương là phần chính để chế biến thành nhiều sản phẩm, từ đậu phụ, dầu đậu nành, nước tương, bánh kẹo, sữa đậu nành đến okara và nhiều loại sản phẩm khác.
Trồng đậu tương rất dễ dàng, chỉ cần chọn vị trí đất tốt, giống hạt đậu tương chất lượng và quy trình chăm sóc đúng cách. Việc trồng đậu tương không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn đáp ứng được nhu cầu về protein trong khẩu phần ăn hàng ngày của con người và gia súc.
Chuẩn bị trồng đậu nành
Ở miền Bắc, trồng đậu tương được chia thành ba vụ: đông xuân, xuân hè và hè thu, phù hợp với khí hậu bốn mùa của khu vực. Trong khi đó, ở miền Nam, có thể trồng đậu tương vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, miễn là cung cấp đủ nước tưới cho cây trồng này.
Để đạt hiệu suất tốt nhất trong việc sinh trưởng và phát triển, trồng đậu tương nên được thực hiện trên các loại đất cồn, đất phù sa ven sông hoặc đất rẫy có mức độ pH dao động từ 5,5 đến 6,5.
Có rất nhiều giống đậu nành để chọn lựa trên thị trường như ĐT 2006, ĐT 2000, HN 203,… Tuy nhiên, cần lựa chọn giống phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng mỗi vùng. Mỗi giống đậu nành có thời gian thu hoạch, chiều cao của cây và năng suất/ha khác nhau. Trước khi gieo trồng, nên ngâm hạt trong nước ấm để loại bỏ những hạt hỏng và kích thích khả năng nảy mầm.
Cây đậu nành có thể trồng trực tiếp ở đất nương, đất ruộng hoặc đất vườn với diện tích lớn. Ngoài ra, có thể trồng đậu nành với diện tích nhỏ trong thùng xốp, chậu trồng cây hoặc bao xi măng,… Tuy nhiên, trước khi gieo trồng, cần xử lý đất, cày bừa phơi ải và bón thêm phân bón hữu cơ. Đối với các vật dụng trồng, cần đục lỗ thoát nước đáy.
Cách trồng đậu nành
Để gieo đậu tương, có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Gieo vãi: Phù hợp với ruộng cao, sử dụng khoảng 80-90 kg giống/ha, chia hạt thành luống hoặc băng để gieo đều, sau đó phủ hạt và kiểm tra việc thoát nước cho ruộng.
- Gieo theo luống không làm đất: Gặt gọn rạ sát gốc, tạo rãnh thoát nước bằng cày hoặc cuốc, tạo rạch ngang luống để gieo hạt.
- Gieo theo luống được làm đất: Lên luống để tạo rãnh rộng 30-40 cm, sâu 20-25 cm, tạo rạch ngang để tra hạt vào các hốc.
- Gieo theo gốc rạ: Tạo rãnh thoát nước, sử dụng tay để gạt nghiêng gốc rạ và tra 2 hạt đậu vào kẽ tiếp xúc giữa đất và gốc rạ.Nếu có hai hàng lúa, thì chỉ nên gieo 1 hàng đậu tương. Thời gian tỉa dặm sau khi gieo khoảng từ 5-7 ngày.
Chăm sóc cây đậu tương
Tiêu diệt cỏ dại
Sau khi cây đậu tương nảy mầm và có 1-2 lá, cần kiểm tra ruộng và nhổ nhẹ nhàng các cây cỏ nhỏ mọc xung quanh bằng tay. Cần tỉa bỏ các cây đậu yếu và bị sâu bệnh, chỉ để lại khóm 1-2 cây đậu khỏe mạnh.
Bón phân cho cây đậu tương
Sử dụng phân hữu cơ hoặc vi sinh để bón cho đậu tương. Cân đối lượng phân N-P-K và canxi. Phun bón lá kết hợp chế phẩm tăng ra hoa và đậu quả. Phun bón lá 2 lần trước và trong thời gian cây ra hoa, sau đó phun lại cứ 7 ngày một lần.
Phòng trừ sâu bệnh
Khi bón phân thúc, cần kết hợp xới xáo cỏ để tạo độ thoáng khí và giúp vi khuẩn nốt sần hoạt động tốt để đậu tương phân cành sớm. Theodõi và phòng trừ các loại sâu bệnh như sâu xám, bệnh lở cổ rễ, dòi đục thân, bệnh lở lá, nấm mốc, vi khuẩn và sâu nhện. Sử dụng các phương pháp phòng trừ và điều trị phù hợp.
Tiến hành thu hoạch đậu tương
Hái quả khi còn xanh để luộc hoặc sấy khô. Thu hoạch hạt già khi cây già héo lá, lúc này hạt đậu tương chuyển sang màu vàng, cứng. Có thể sử dụng đậu nành làm loại phân bón hữu cơ rát hữu hiệu, tốt cho đất, an toàn.
Khi trồng đậu nành, việc áp dụng cách trồng đúng và chăm sóc tốt sẽ giúp tăng năng suất và chất lượng. Tuy nhiên, cách trồng mà Nguyên liệu nông nghiệp giới thiệu có thể khác với thực tế ở từng vùng do dựa trên kinh nghiệm và cách trồng riêng của mỗi địa phương.
>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết nhất cách ủ bã đậu nành cho bò ăn
